Pałac Łomnica

.............

Zdjęcie z galerii zamieszczonej na stronie internetowej Pałacu Łomnica

Początki zamku w Dolnej Łomnicy są nieznane. Prawdopodobnie istniała w tym miejscu wcześniejsza budowla z okresu renesansu. W 1650 r. pałac kupił cesarsko-austriacki podpułkownik Matthias de Thomagnini, on też w 1720 roku zlecił rozbudowę pałacu w stylu barokowym – przypuszczalnym architektem był mistrz budowlany z Revalu (dzisiejszy Tallin), Martin Frantz, projektant Kościoła Łaski w Jeleniej Górze. Od 1738 r. właścicielem majątku był bogaty kupiec lniany z Jeleniej Góry, Christian Mentzel,jego syn Christian Gottfried przeprowadził renowację obiektu, wybudował w sąsiedztwie dwór zwany „Domem Wdów” i założył dostępny dla publiczności park. W rękach rodziny Mentzel posiadłość znajdowała się do 1809 r., kiedy to nabył ją baron Moritz von Roth. Od jego spadkobierców, w 1835 r. pałac odkupił pruski ambasador na dworze sycylijskim Carl Gustav Ernst von Küster, on też zlecił Albertowi Tollbergowi (uczniowi Karla Friedricha Schinkela) przebudowę rezydencji w modnym wówczas stylu biedermeierowskim. Aż do 1945 roku pałac pozostawał własnością rodziny von Küster. Po wojnie w tzw. dużym pałacu umieszczono szkołę, a w „Domu Wdów” do połowy lat dziewięćdziesiątych mieściły się biura Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej. Zaniedbywany park zmieniał się z wolna w wysypisko śmieci, skład gruzu i odpadów budowlanych. W końcu lat siedemdziesiątych z uwagi na zły stan techniczny budynku szkołę przeniesiono. Od roku 1980 duży pałac popadał w ruinę. Zawalił się dach i stropy. Po roku 1989, kiedy stało się możliwe nabywanie tego typu obiektów przez osoby fizyczne, duży pałac kupiła polsko-niemiecka wspólnota właścicieli, w której mniejszościowe udziały miał wnuk ostatniej niemieckiej właścicielki Constanze von Küster, Ullrich wraz z małżonką. „Dom Wdów” stał się ich własnością trzy lata później. Natychmiast po zakupie przeprowadzono pierwsze prace zabezpieczające, rozpoczęto rekonstrukcję zdziczałego parku. Obecnie w „Domu Wdów” znajduje się przytulny, stylowy hotel i restauracja, duży pałac jest nadal remontowany, ale w przywróconych już do dawnego blasku pomieszczeniach na parterze odbywają się liczne imprezy kulturalne i uroczyste okazjonalne przyjęcia. Urządzono tu bibliotekę; od maja 2004 w górnych salach podziwiać można stałą, multimedialną wystawę pt. „Dolina Zamków i Ogrodów. Kotlina Jeleniogórska – wspólne dziedzictwo”, obrazującą historię Kotliny Jeleniogórskiej w okresie, kiedy spotykała się tu europejska arystokracja.
Pałac Łomnica jest prężnie działającym centrum kulturalnym, swoje siedziby mają w nim organizacje, których nadrzędnym, wspólnym celem jest zachowanie i pielęgnacja śląskiego krajobrazu kulturowego, a także wspieranie działań miejscowych i ponadregionalnych instytucji, które o ten krajobraz dbają, są to: Stowarzyszenie Pielęgnacji Kultury i Sztuki Śląskiej, Centrum Kulturalne w Łomnicy oraz Fundacja Rozwoju Krajobrazu Kulturowego Dominium Łomnica. Efektem ich działalności są organizowane tu seminaria, konferencje poświęcone historii, historii sztuki i szeroko pojętej ochronie zabytków, a także ciekawe, chętnie odwiedzane przez turystów i mieszkańców regionu jarmarki, festyny i wystawy. Wiosną 2007 r., dzięki hojnej dotacji Niemieckiej Fundacji Federalnej Środowiska (Deutsche Bundesstiftung Umwelt - DBU), rozpoczęto odbudowę folwarku Dominium Łomnicy, i już we wrześniu tego samego roku został on częściowo udostępniony dla zwiedzających – prezentowana jest w nim trójjęzyczna wystawa przedstawiająca historię dworów szlacheckich w Kotlinie Jeleniogórskiej i Pogórza Sudeckiego pt. „Na tyłach dworu”. Z myślą o najmłodszych turystach, w lipcu 2008r. wystawa została wzbogacona o interesujące tablice z zagadkami i grami angażującymi zmysły powonienia i dotyku.
Ciekawym pomysłem jest polsko-niemiecki projekt młodzieżowy Stowarzyszenia Pielęgnacji Kultury i Sztuki Śląska oraz Stowarzyszenia Sympatyków Gminy Mysłakowice pt.„Budujemy wspólne drogi”, mający na celu rozwój sieci szlaków turystycznych wokół Łomnicy. Dzięki wspólnym działaniom, w czerwcu 2008 r. udało się otworzyć siedmiokilometrową Łomnicką Ścieżkę Spacerową, która wiedzie przez krajobrazowo szczególnie urokliwy obszar pól, łąk i lasów okolic Łomnicy.
Obecnie w Pałacu Łomnica trwają prace nad odbudową przewiezionego z Rząśnika (25 km od Jeleniej Góry) kościoła ewangelickiego - jednego z ostatnich zachowanych domów modlitwy o konstrukcji szachulcowej na Śląsku.
Po tym, jak rok temu zawaliła się więźba dachowa, budynek został przeznaczony do rozbiórki. Jednak w Łomnicy istnieje możliwość wykorzystania go jako ekumenicznego Domu Bożego mającego pełnić też funkcje muzeum oraz miejsca spotkań, w oparciu o istniejącą infrastrukturę działającego Centrum Kultury Dużego Pałacu, muzealnego folwarku i restauracji z hotelem w Pałacu Wdowy.